Reel sektör, yüksek enflasyon ve talep daralması gibi zorluklarla mücadele ediyor. İmalat sanayiindeki kapasite kullanım oranı son 15 ayın en düşük seviyesine indi. İmalat PMI ise üst üste beşinci ayda da düşerek 47,2 seviyesine geriledi. Hem iç hem de dış talebin daralması, çalışan sayısında ciddi düşüşlere yol açtı. Yılın ilk 6 ayında yeni açılan her 5 şirkete karşılık, 1 şirket kepenk indirdi.
Ekonomik Sıkılaşmanın Etkileri
Enflasyonla mücadele için uygulanan sıkılaştırma politikaları reel sektörde belirginleşmeye başladı. Yüksek finansman maliyetleri ve talepteki zayıflama, üretimin gerilemesine neden oldu. İSO İmalat PMI, temmuz ayında 47,2 seviyesine inerek sanayi üretiminin yıllık %0.1 daraldığını ve kapasite kullanım oranının %75.9’a gerilediğini gösterdi. İhracattaki %2’lik artış yeterli gelmediği için şirket sayısında azalma görüldü. Temmuz ayında 183 firma konkordato başvurusunda bulunarak, son yılların en yüksek seviyesine ulaştı.
5 Aydır Süren Üretim Yavaşlaması
Yılın ilk yarısındaki verilere göre, reel sektörde kırmızı alarm veriliyor. İSO İmalat PMI, temmuz ayında üst üste beşinci ayda da azaldı ve 47,2 seviyesine düştü; bu, sektörün faaliyet koşullarında belirgin bir yavaşlama olduğunu gösteriyor. Siparişlerde son 20 ayın en sert düşüşü yaşandı. Elektrikli ve elektronik ürünlerde bu gerileme daha belirgin oldu. Temmuz ayında sadece gıda ürünleri sektöründe istihdam artışı görülürken, diğer sektörlerde hızlı bir çalışan sayısı düşüşü gözlemlendi.
Personel Yetersizliklerinin Etkisi
Çalışan Sayısındaki Düşüş: Son 21 ayın en yüksek hızında düşüş yaşandı. Bu, üretim hacimlerini olumsuz etkiledi.
Girdi Alımlarındaki Azalma: Talep zayıflığına bağlı olarak imalatçılar girdi alımlarını azalttı. En keskin yavaşlama metalik olmayan mineral ürünlerde gerçekleşti.
12 Bin 175 Şirket Tasfiye Kararı Aldı
Merkez Bankası'nın verilerine göre, temmuz ayında kapasite kullanım oranı %75.9’a inerek son 15 ayın en düşük seviyesine ulaştı. Ocak-Haziran döneminde ihracat %2 artarak 125,4 milyar dolara çıktı. Ancak 25 sektörün 12’sinde ihracat gerileme gösterdi. Yılın ilk yarısında 52 bin 676 şirket kuruldu; 11 bin 939 şirket ise kepenk indirdi. Tasfiye sürecine giren şirket sayısı %2.3 artarak 12 bin 175’e çıktı.
🚨 Konkordato Kabusu Bitmiyor
Temmuz ayında konkordato başvurusunda bulunan firma sayısı 183'e çıkarken, bu, 2018-2019 döneminden sonraki en yüksek aylık seviye olarak dikkat çekti. Yılın ilk 7 ayında konkordato başvurusunda bulunan toplam firma sayısı 788'e ulaştı. İş dünyası temsilcileri ve Adalet Bakanlığı, suiistimallerin önüne geçmek için çalışmalar yapıyor.
Piyasanın Çekeceği Var!
Finansmana erişim sorunları nedeniyle piyasada karşılıksız çek sayısı artıyor. TCMB verilerine göre, Temmuz 2024'te karşılıksız çek adedi %149.9 artarak 26 bin 351'e çıktı. Bu rakam, Aralık 2019'dan bu yana en yüksek düzeye ulaştı. İbraz edilen toplam çek tutarı 606.3 milyar TL'ye çıktı.
Mali İyileşmeler ve Sektörel Değerlendirmeler
Piyasadaki daralmadan etkilenen reel sektör, bu süreci az hasarla atlatmaya çalışıyor. Ancak beklentiler, işlerin daha da kötüleşeceği yönünde.
Uzman Görüşleri
- TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sanayi Meclis Başkanı Şeref Fayat: Yüksek faiz ve sıkılaşma politikaları nedeniyle iç piyasada durgunluk yaşandığını belirtiyor.
- İDDMİB Başkanı Çetin Tecdelioğlu: İhracattaki kıpırdanmalara rağmen mevcut kur politikaları nedeniyle rekabetçi fiyat verilemediğine dikkat çekiyor.
- TESİD Başkanı Yaman Tunaoğlu: Ekonomiyi soğutma politikalarının sektör üzerinde olumsuz etkilerinin olduğunu, ancak enflasyonla mücadelenin başka bir yolu olmadığını ifade ediyor.
- TÜRKBESD Başkanı Gökhan Sığın: Üretimde %11 azalma gerçekleştiğini belirtiyor ve ihracatta iyileşme olmazsa sektörde küçülme başlayacağını öngörüyor.
Reel Sektörde En Merak Edilen Sorular
Reel sektörde yaşanan üretim yavaşlamasının nedenleri nelerdir?
Reel sektörde yaşanan üretim yavaşlamasının başlıca nedenleri yüksek enflasyon, talep daralması ve artan finansman maliyetleridir. İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı son 15 ayın en düşük seviyesine indi, bu da üretimin azalmasına yol açtı. Aynı dönemde İmalat PMI, üst üste beşinci ayda da düşerek 47,2 seviyesine geriledi. İç ve dış talebin daralması, çalışan sayısında da ciddi düşüşler yaşanmasına neden oldu. Yüksek faiz oranları ve sıkılaşma politikaları da iç piyasada durgunluğa sebep olarak üretimi olumsuz etkiledi.
Konkordato başvurusundaki artışın sebepleri nelerdir?
Konkordato başvurularındaki artışın temel sebepleri arasında yüksek finansman maliyetleri ve daralan talep bulunmaktadır. Temmuz ayında 183 firma konkordato başvurusunda bulunarak, son yılların en yüksek seviyesine ulaştı. Yılın ilk 7 ayında ise toplamda 788 firma konkordato başvurusunda bulundu. Mali sıkıntılar, ödeme güçlükleri ve piyasa daralması, firmaların konkordato talep etmelerinin ana nedenleridir. İş dünyası temsilcileri ve Adalet Bakanlığı, konkordato suiistimallerini önlemek için çeşitli çalışmalar yapmaktadır.
Finansmana erişimde yaşanan zorlukların etkileri nelerdir?
Finansmana erişimde yaşanan zorluklar, reel sektörde birçok olumsuz etkiye yol açmaktadır. Temmuz 2024'te karşılıksız çek adedi %149.9 artarak 26 bin 351'e çıktı ve bu, Aralık 2019'dan bu yana en yüksek düzeye ulaştı. Yüksek finansman maliyetleri, firmaların üretim kapasitesini ve yatırım olanaklarını sınırlıyor; bu durum, özellikle küçülme ve konkordato başvuruları gibi olumsuz sonuçlar doğuruyor. İbraz edilen toplam çek tutarı 606.3 milyar TL’ye çıktı, bu da firmaların finansal yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlandığını gösteriyor.
