Merkez Bankası’nın son bir yıldır uyguladığı politikalar sayesinde kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarındaki azalış hızla devam ediyor. QNB Finansbank'tan ekonomistlere göre, KKM stokları yıl sonuna kadar 25 milyar dolara kadar düşerek piyasa üzerindeki baskıyı ciddi ölçüde azaltacak. Bu hesaplamalar, yeni ekonomi yönetiminin uyguladığı vergi avantajlarının kaldırılması ve faiz üst sınırlarının indirilmesi gibi adımlardan destek buluyor.
KKM’den Kurtulma Stratejisi ve Yansıması
QNB Finansbank ekonomistlerinden Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Kaan Özçelikkale, KKM’nin ne zaman sonlanacağını tahmin eden bir model geliştirdi. Haziran sonunda 66,8 milyar dolar olan KKM stok tutarı, Temmuz ortasında 62,5 milyar dolara geriledi. Bu eğilimin yıl sonuna kadar devam etmesi bekleniyor ve bu durum TCMB bilançosu ve parasal göstergeler üzerindeki baskıyı azaltacak.
BDDK Verileri ve Haftalık Tahminler
Ekonomistlerin analizleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından haftalık olarak açıklanan TL bazındaki KKM verilerine dayanıyor. Ayrıca, Merkez Bankası’nın döviz karşılığı stok verileri de aylık olarak değerlendirildi. Bu analizler sayesinde haftalık KKM yenileme oranlarını hesaplayarak stok KKM’nin gelecekteki seyrini tahmin edebildiler.
KKM'nin Parasal Genişleme Üzerindeki Etkisi
Kur korumalı mevduat, kurların yükseldiği dönemlerde, Merkez Bankası’nın para politikalarının etkinliğini azaltıyor. Bu nedenle, KKM’den kurtulma çalışmaları bir yıldan fazladır çeşitli düzenlemelerle devam ediyor.
Düzenlemeler ve Getirilerdeki Değişiklikler
1 Temmuz’dan önce KKM ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnası kaldırıldı. 17 Temmuz’da ise TCMB, KKM hesaplarına uygulanan faiz alt sınırını politika faizinin %80’inden %70’ine düşürdü. Ayrıca, 22 Temmuz’dan itibaren geçerli olacak şekilde, KKM’nin faiz alt sınırı %40’tan %35’e indirildi.
Geçen Haftaki Düşüş ve Gelecek Beklentiler
Ekonomistlerin hesaplamalarına göre, Temmuz ayının son haftasında haftalık KKM itfa tutarları 6,5 milyar dolar seviyelerine ulaşacak. Eğer yenileme oranları düşük kalırsa, haftalık düşüş 3 milyar dolar civarında olacak. Bu eğilim, KKM’deki çözülme hızını daha da görünür hale getirecek.
Döviz Mevduata Kayış İhtimali
KKM'deki çözülmenin bir kısmının döviz mevduatına kayması muhtemel. Ancak bu, TCMB’nin döviz alım hızını ve döviz mevduatındaki düşüşü yavaşlatabilir. QNB Finansbank ekonomistlerine göre, KKM’deki düşüşün sürmesi, finansal istikrar ve para politikasının etkinliği açısından önem taşıyor. Ayrıca, TCMB bilançosundaki net döviz pozisyonu ve yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz yatırımlarındaki iyileşmenin devam etmesi bekleniyor.
En Merak Edilen Sorular
KKM hesaplarındaki azalışın ekonomiye etkisi nedir?
KKM hesaplarındaki azalış, piyasadaki döviz talebini ve Türk Lirası üzerindeki baskıyı azaltarak ekonomik istikrarı olumlu etkiler. Aynı zamanda, Merkez Bankası'nın para politikalarının etkinliğini artırır. Bu azalış, piyasalarda belirsizliğin azalmasına ve yabancı yatırımcının daha istikrarlı bir piyasaya duyduğu güvenin artmasına katkıda bulunur. Hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için daha öngörülebilir bir ekonomik ortam yaratılır, bu durum da uzun vadede ekonomik büyümeye olumlu etkiler yapar.
KKM hesaplarından kurtulma stratejileri nelerdir?
Merkez Bankası ve ekonomi yönetimi, KKM hesaplarını azaltmak için çeşitli stratejiler geliştirdi. Vergi avantajlarının kaldırılması, faiz sınırlarının düşürülmesi ve döviz karşılığı stok verilerinin düzenli olarak analiz edilmesi bu stratejilerin başında geliyor. Özellikle, TCMB'nin KKM hesaplarına uyguladığı faiz alt sınırının düşürülmesi ile hesap sahiplerinin başka yatırım araçlarına yönelmesi hedeflendi. Ayrıca, düzenli olarak yapılan yenileme oranları analizi ile KKM’nin gelecekteki seyrine yönelik tahminler de bu stratejilerin bir parçasıdır.
KKM stoklarının azalması piyasalar üzerindeki baskıyı nasıl etkiler?
KKM stoklarının azalması, piyasalar üzerinde büyük bir rahatlama yaratır. Bu durum, özellikle parasal genişleme üzerinde belirgin bir rahatlamaya yol açar. KKM, döviz kurlarının yükselmesine neden olan bir etken olarak biliniyor. Stokların azalması, döviz arzını artırarak kurların dengelenmesine katkı sağlar ve piyasa dalgalanmalarını azaltır. Bu da hem TCMB bilançosu üzerindeki baskıyı azaltır hem de piyasa güvenini artırır, dolayısıyla ekonomik istikrara olumlu etki eder.
Resmi Gazete’de Yayımlanan KKM Stopaj Oranı Yüzde Kaç Oldu?
Kur korumalı mevduata vergi avantajı kaldırılırken, %5 ile %7,5 arasında değişen stopaj oranları getirildi. Resmi Gazete’ye göre, 6 ay vadeli KKM’ye %7,5, 1 yıla kadar vadeli KKM’ye ise %5 stopaj uygulanacak. Aynı oranlar, altın dönüşümlü hesaplar ve kur korumalı katılım hesapları için de geçerli olacak. Ayrıca, 1 Temmuz’da kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına kurumlar vergisi istisnası da kaldırıldı.
